ABD’de bugün “Ulusal Silah Şiddeti Farkındalık Günü” olarak anılıyor ve bu nedenle silahlı şiddet ülkede yeniden tartışılıyor.
Ülkedeki silahlı şiddet olaylarını arşivleyen Silah Şiddeti Arşivi (GVA) verilerine göre ABD’de bu yıl 268 toplu silahlı saldırı düzenlendi.
ABD’nin farklı bölgelerinde son 5 ayda silahlı şiddet olaylarında 17 bin 737 kişi yaşamını yitirdi, 14 bin 723 kişi yaralandı. Silahlı şiddet olaylarının kurbanları arasında 0 ile 11 yaş arası 113 ve 12 ile 17 yaş arası 642 çocuk da bulunuyor. 0-17 yaş aralığında yaralanan çocukların sayısı ise 1894 olarak kayıtlara geçti.
Polislerin dahil olduğu silahlı şiddet olaylarında 587 kişi hayatını kaybetti, 361 kişi yaralandı.
Silah Şiddeti Arşivi verilerine göre 2022’de 44 bin 362 kişi silahlı şiddet sonucu hayatını kaybetti, 38 bin 592 kişi yaralandı. Yine geçen seneki verilere göre 0-17 yaş aralığında 1683 çocuk silahlı şiddetin kurbanı oldu, 4 bin 487 çocuk yaralandı.
“Toplu silahlı saldırı” tanımlaması için FBI kriterleri baz alınıyor
Silah Şiddeti Arşivi, “toplu silahlı saldırı” tanımlamasında Federal Soruşturma Bürosunun (FBI) kriterlerini baz alıyor. Buna göre saldırgan haricinde en az 4 kişinin yaşamını yitirdiği silahlı saldırılar, “toplu silahlı saldırı” olarak değerlendiriliyor.
Bu tanımlamaya kar amaçlı suç faaliyetleri, aile cinayetleri veya benzeri şiddet içerikli olaylar dahil edilmiyor, Silah Şiddeti Arşivi’nin sitesinde kitlesel saldırılar “çoğunlukla bir Amerikan fenomeni” olarak nitelendiriliyor.
Ulusal Silah Şiddeti Farkındalık Günü
ABD’de toplum genelinde ve başta Kongre olmak üzere başkentte ateşli tartışmalara yol açan silahlı şiddet ve toplu silahlı saldırılara dikkati çekmek amacıyla 9 yıldan bu yana 2 Haziran, “Ulusal Silah Şiddeti Farkındalık Günü” olarak anılıyor.
Gün dolayısıyla ülkenin dört bir yanında sivil toplum kuruluşları ve silah karşıtı gruplar, silahlı şiddetin kurbanlarını ve mağdurlarını anmak için turuncu elbiseler giyerek hafta boyunca etkinlikler düzenliyor.
Etkinliklerde ABD Kongresi üyelerine gerekli yasal düzenlemeler için harekete geçmeleri çağrısı yapılarak ülkede silahlı şiddetin olmadığı bir gelecek talep ediliyor.
ABD, bireysel silahlanmada dünyada ilk sırada
Dünyada en fazla toplu silahlı saldırının yaşandığı ülke ABD’de silahlanma kültürü de tartışılan konuların başında geliyor.
Siyasetten sivil topluma ülkedeki silah karşıtı kesimler, bireysel silahlanma hakkına yasal sınırlama getirilmesi taleplerini seslendiriyor. ABD, dünyada sivillerin sahip bulunduğu silahların, ülke nüfusundan daha fazla olduğu tek ülke olarak öne çıkıyor.
ABD’nin Teksas eyaletinde 19’u çocuk 21 kişinin yaşamını yitirdiği 24 Mayıs 2022’deki silahlı okul saldırısından sonra yapılan araştırmada her 100 kişiye 120,5 silah düştüğü tespit edilmiş, ABD’nin bireysel silahlanmada ilk sırada yer aldığı belirtilmişti.
Sivillerin silahlanması konusunda ABD’yi ikinci sırada takip eden Falkland Adaları’nda bile her 100 kişiye 62 silah düşüyor, bu oran ABD’nin neredeyse yarısına denk geliyor.
Söz konusu araştırmada 7 yıldan fazla süredir iç savaşın yaşandığı Yemen’in 100 kişiye düşen 53 silahla üçüncü sırada bulunduğu, Güney Kore ve Japonya gibi ülkelerde ise bu oranın 0,2 gibi sıfıra yakın olduğu kaydedilmişti.
Dünyada sivillerin sahip bulunduğu 857 milyon silahın 393 milyonunun ABD’de olduğu tahmin ediliyor, bu oran dünya stokunun yaklaşık yüzde 46’sına denk geliyor.
ABD’li yetişkinlerin yaklaşık yüzde 44’ü silah bulunan evlerde yaşıyor
Her yıl toplu silahlı saldırıların görüldüğü ABD’de her 100 bin kişiden 4’ünün silahlı şiddet sonucu hayatını kaybettiği ve bu oranın diğer gelişmiş ülkelerdeki ortalamanın 18 katı olduğu belirtiliyor.
Aynı araştırmaya göre dünya nüfusuna oranı sadece yüzde 4 olan ABD’de dünyada ateşli silahların kullanıldığı intihar olaylarının yüzde 44’ü gerçekleşiyor.
Gallup şirketinin Ekim 2020’de yaptığı ankete göre ABD’li yetişkinlerin yaklaşık yüzde 44’ü silah bulunan evlerde yaşıyor ve yaklaşık üçte biri silah sahibi.
ABD, dünyada silah taşıma veya bulundurmanın anayasal hak olduğu üç ülkeden biri. Diğer iki ülke Meksika ve Guatemala’da ise nüfusa kıyasla silah mülkiyeti oranının ABD’nin neredeyse onda biri olduğuna işaret ediliyor.
Dünyadaki birçok ülke, silahlı şiddet olaylarına karşı yasal önlem alıp mücadele ederken binlerce can kaybına rağmen ABD’li yetişkinlerin yalnızca yaklaşık yarısının daha katı silah yasalarını ve siyasi reformları desteklediği, toplumdaki bu tutumun ölümcül şiddet döngüsünün devamına yol açtığı değerlendirmesi yapılıyor.