Yaklaşık yarım yüzyıldır Dünya’ya getirilen ilk Ay taşı örnekleri Çin’den İngiltere’ye ulaştı. Sadece milimetre boyutundaki bu nadir toz taneleri, artık Milton Keynes’teki yüksek güvenlikli bir tesiste, kilitli bir kasada saklanıyor.
Bu olağanüstü örnekleri İngiltere’de inceleme ayrıcalığına sahip tek bilim insanı olan Profesör Mahesh Anand, Ay tozunu “altın tozundan daha değerli” olarak tanımlıyor. Anand “Dünyada hiç kimse Çin’in bu örneklerine erişemedi. Bu yüzden bu büyük bir onur ve ayrıcalık,” ifadelerini kullandı.
Ay, Dünya’dan mı koptu?
Prof. Anand ve ekibi, tozu lazerlerle öğütüp yakarak Ay’ın nasıl oluştuğu ve Dünya’nın erken dönemi hakkında kritik sorulara yanıt arayacak. Bilim insanları, bu minik tanecikler içinde, Ay’ın 4,5 milyar yıl önce Mars büyüklüğünde bir gezegenle çarpışan Dünya’dan kopan enkazdan oluştuğu teorisini destekleyen izler olabileceğini düşünüyor.
Çin, 2020’deki Chang’e 5 göreviyle Ay’ın volkanik Mons Rümker bölgesine inmiş ve burada bir robotik kol yardımıyla 2 kilogram kaya ve toprak örneği toplamıştı. Örnekler, İç Moğolistan’a iniş yapan bir kapsülle Dünya’ya getirilmişti. Bu, 1976’daki Sovyet görevinden bu yana gerçekleştirilen ilk başarılı Ay örnekleme operasyonu oldu ve Çin’i yeni uzay yarışında önemli bir aktör konumuna taşıdı.
Uzay biliminde uluslararası iş birliğinin bir örneği olarak, Çin bu değerli Ay örneklerini ilk kez yedi farklı ülkeden araştırmacılara açtı.