Bilim insanları, evrenin uzak bir bölgesinde meydana gelen iki dev kara deliğin çarpışması sonucu oluşan uzay-zaman dalgalanmalarını tespit etti. Bu olay, kütleçekim dalgaları yoluyla kaydedilen en büyük kara delik birleşmesi olarak tarihe geçti.
Güneş’ten 265 kat büyük kara delik
Çarpışan kara deliklerin her biri Güneş’in 103 ve 137 katı kütleye sahipti. Birleşme sonucunda oluşan yeni kara delik ise 265 Güneş kütlesine ulaştı. Bilim insanlarına göre bu birleşme, bugüne kadar ölçülen en büyük kütleli kara delik birleşmesi oldu.
Söz konusu kütleçekimsel dalgalar, 23 Kasım 2023’te saat 15.00’te ABD’nin Washington ve Louisiana’daki LIGO gözlemevlerinde eş zamanlı olarak kaydedildi. Sinyal, yalnızca bir salise sürdü ve birleşen kara deliklerin “çınlama” evresi gözlemlendi.
Cardiff Üniversitesi Yerçekimi Araştırmaları Enstitüsü Başkanı Prof. Mark Hannam, “Bunlar evrende gözlemleyebileceğimiz en şiddetli olaylar, ancak Dünya’ya ulaştıklarında ölçebileceğimiz en zayıf sinyallere dönüşüyorlar” diyerek olayın büyüklüğünü vurguladı.
Alışılmadık kütle aralığı
Yapılan analizler, çarpışan kara deliklerin alışılmışın dışında bir kütleye sahip olduğunu gösterdi. Hannam, “Bu kütle aralığında kara deliklerin oluşmaması gerektiğini düşündüren pek çok neden var” diyerek, gözlemin teorik sınırları zorladığını dile getirdi.
Fizikçilere göre bu dev kara delikler, muhtemelen daha önce yaşanan diğer kara delik birleşmelerinin ürünü. Birleşme sırasında oluşan dönme momenti, yeni kara deliğe aktarılıyor. Hannam, “Daha önce buna dair bazı işaretler görmüştük, ancak bu en uç örnek olabilir,” ifadelerini kullandı.
Bilim dünyası, bugüne dek kütleçekimsel dalgalar sayesinde yaklaşık 300 kara delik birleşmesi tespit etti. Önceki rekor, Güneş’in 140 katı kütleye sahip bir kara delikle kırılmıştı. Ancak bu son olay, Güneş’in 265 katı büyüklüğündeki yeni kara delikle tüm zamanların en büyüğü oldu.