Bilim insanları, göktaşlarında bulunan ve “kozmik yağmur damlaları” olarak adlandırılan kondrülleri inceleyerek Jüpiter’in yaşını tespit etti. Araştırma, Scientific Reports dergisinde yayımlandı. Bu bulgular, hem Jüpiter’in dev boyutlarına ne zaman ulaştığını hem de gezegenlerin nasıl oluştuğunu anlamada önemli ipuçları sunuyor.
Çarpışmalarla oluşan damlalar
Nagoya Üniversitesi’nden Prof. Sin-iti Sirono, gezegenimsi cisimlerin çarpıştığında suyun buharlaştığını ve küçük patlamalarla erimiş kayaları milimetrik damlacıklara ayırdığını belirtti. Bu damlacıklar zamanla göktaşlarına yapışarak günümüze ulaştı.
Jüpiter 4.5 milyar yaşında
Araştırmaya göre Jüpiter, Güneş Sistemi’nin oluşumundan yaklaşık 1,8 milyon yıl sonra gezegen haline geldi. Dev gezegen büyüdükçe çekim gücü arttı ve çevresindeki kayalık ile buzlu küçük cisimlerin yörüngelerini bozdu. Bu çarpışmalar sonucunda kondrüller oluştu ve göktaşlarıyla birlikte Dünya’ya kadar ulaştı.
Kondrüllerin sırları
Kondrüller yalnızca 0,1 ila 2 milimetre büyüklüğünde ve küre şeklinde. Bir göktaşının sağlam biçimde Dünya’ya düşmesiyle incelenebiliyorlar. Boyutları, sıcaklıkları ve içeriklerindeki su miktarı, radyoaktif izotop tarihleme yöntemleriyle gezegenlerin yaşını ortaya koyuyor.
İtalyan Ulusal Astrofizik Enstitüsü’nden Dr. Diego Turrini, bilgisayar modellerinde oluşturulan kondrüller ile göktaşlarında bulunan örneklerin örtüştüğünü söyledi. Buna göre kondrül üretiminin zirveye ulaştığı dönem, Jüpiter’in de doğduğu dönemle aynı zamana denk geliyor: 1,8 milyon yıl sonrası.
Gelecekte neler öğrenilebilir?
Bilim insanları, Jüpiter hakkında önemli bilgiler edinmiş olsa da hâlâ yanıt bekleyen sorular var. Kondrüllerin yaş aralığı, sadece Jüpiter değil, Satürn gibi diğer büyük gezegenlerin de bu sürece katkı sağlamış olabileceğini düşündürüyor. Ayrıca benzer oluşumların başka galaksi sistemlerinde de yaşanabileceği öngörülüyor.
Araştırmacılar, bilgisayar modelleri ve göktaşı analizleriyle gezegenlerin nasıl doğduğunu anlamak için çalışmaya devam edeceklerini söylüyor.