MESAM geçtiğimiz haftalarda, berber ve kuaförlerde çalınan müzikler için telif ödenmesi gerektiğini ve bunun için yasal yollara başvuracaklarını belirterek tartışmanın fitilini ateşledi. Taraflar kendi aralarında tartışırken MESAM Başkanı Recep Ergül, şimdi de toplu ulaşım araçlarından ve düğün salonlarından da telif isteme hazırlığında olduklarını açıkladı.
Düğün salonları hiç telif ödemiyor
Habertürk’ün haberine göre, Türkiye’nin telif toplama konusunda CISAC (Uluslararası Besteci ve Söz Yazarları Konfederasyonu) verilerine göre dünyanın son 6 ülkesinden biri olduğunu ama yapılan çalışmalarla 39. sıraya yükseldiğini anlatan Ergül, yaşanan sorunları şöyle anlattı:
“Toplu taşıma araçları hâlâ hiç telif ödemiyor. Bununla ilgili şu anda çok büyük bir mücadele başlattık. İki; düğün salonları hiç telif ödemiyor. Çünkü lehte ve aleyhte iki tane yargı kararı var. Lehte çıkan Ankara’daki bir düğün salonu. Bir yargıtay dairesinden haklı bir karar çıkıyor. Yargıtay dairesi; “Düğün salonları umumi mahaldir, burada bir ticaret yapılıyor ve tabii ki telif ödemeleri gerekir” diyor. Ancak ondan bir yıl sonra Bayrampaşa’daki bir düğün salonuyla ilgili dosyayı da aynı mahkeme, taban tabana zıt bir kararla; “Hayır, ne alakası var? Eş – dost toplanmış düğün yapmışlar. Buradan bir telif doğmaz” diyor. Aynı mahkemenin verdiği bir karar, tüm kazanımlarımızı 30 sene geriye götürebiliyor.
Benzin istasyonlarıyla anlaşmak üzereyiz. Güzellik merkezleri, kuaförler zaten bugünlerde tartışma konusu. Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan gibi ülkelerde Türkçe müzik repertuvarı kullanılıyor ama tek kuruş alamıyoruz. Çünkü yasaları ve uygulamaları var ama bir denetim mekanizması yok. Bunun için de telif toplamıyorlar. Temel sıkıntı bu.”
Berberlerden istenen para günlük 16 lira
Şu anda şehirler arası otobüslerin hepsinde eğlence ve müzik paneli olmasına rağmen hiçbirinin telif ödememesinin büyük sorun olduğunu ifade eden Ergül,
“Ortada bir kanun maddesi var ve çok açık. Kişisel kullanım değil de ticarethanelerde müzik kullanıldığında bunun 5846 sayılı yasaya göre bir telif hakkı vardır. Haydi diyelim ki böyle bir yasa yok ama bu kul hakkı. “Ben şarkıları radyodan dinliyorum” diyor. Nereden dinlediğinin bir önemi yok, toplu taşıma aracında da radyodan müzik çalınabilir ama hiçbir meslek birliği, bir radyoya; “Al bunu sınırsız kullan” demez. Biz o radyoya, o müziği radyodan yayınlayabilmesi için lisans veriyoruz. Hangi aygıt üzerinden olursa olsun; toplu taşıma aracı, umumi mahaller, berberler de bunlara dâhil, bunlardan bir telif doğar.
Kuaförler önce şöyle bir algı oluşturdu; metrekare başına yıllık 6 bin lira. Hesap ettik, berber dükkanını mı satın alıyoruz? Böyle bir şey yok. Günlük 16 liraya tekabül ediyor, yıllık maksimum 6 bin lira. Genellikle metrekare hesabı yapılıyor. Burada daha büyük bir faaliyet var, 12 kişi çalışıyor ve daha çok kazanıyor, metrekaresi de şu kadar ama öbür yanda mahalle arasında tek sandalyeli tek kişinin çalıştığı bir berber var, ondan zaten istemeyiz. Ondan ne alacaksınız, istediği kadar müzik çalsın. Gerekçe olarak “Biz müzikten para kazanmıyoruz” diyenlere, biz zaten kazandığınızı iddia etmiyoruz. Restoranlar da toplu taşıma araçları da müzikten para kazanmıyor. Böyle bir bakış açısı olur mu?”