Küresel piyasalarda, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) bağımsızlığına yönelik endişelere karşın, ülkede açıklanan makroekonomik verilerin iyi gelmesi ve büyük banka ve şirket karlılıklarının beklentileri aşmaya devam etmesi risk iştahını destekledi.
AA’nın WhatsApp kanallarına katılın, önemli gelişmeler cebinize düşsün.
🔹 Gündemdeki gelişmeler, özel haber, analiz, fotoğraf ve videolar için Anadolu Ajansı
🔹 Anlık gelişmeler için AA Canlı
Dünya genelinde ABD’nin uyguladığı gümrük tarifelerinin küresel ekonomiye olası etkileri belirsizlik kaynağı olmayı sürdürüyor.
Analistler, ABD bankacılık sektöründeki bu olumlu tablonun, tüketici harcamalarının ve ticari faaliyetlerin canlılığını koruduğunu gösterdiğini belirterek, özellikle yatırım bankacılığı ve varlık yönetimi birimlerinden elde edilen gelirlerdeki artışın finansal piyasaların güçlü seyrettiğine işaret ettiğini kaydetti.
Ülkenin büyük bankaları da ikinci çeyrek finansal sonuçlarını açıklamaya devam ederken, nisan-haziran döneminde Bank of America’nın net karı yüzde 3, Morgan Stanley’nin net karı yüzde 15 ve Goldman Sachs’ın net karı yüzde 22 artış gösterdi.
Öte yandan geçen hafta ABD basınında Trump’ın Temsilciler Meclisi’nden bazı Cumhuriyetçilere ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’ı görevden alacağını söylediği yönünde haberler yer alırken, Trump ise Powell’ı kovmayı planlamadığını bildirdi.
Analistler, Fed’in faiz indirimlerine başlayabileceğine yönelik beklentilerin hala masada olması ve Trump’ın, Powell’ı kovmayı planlamadığını söylemesinin de küresel piyasalardaki risk iştahını artırdığını belirtti.
Fed Başkanı Powell’ın üzerindeki “faiz indirimi” baskısı artıyor
ABD Başkanı Donald Trump’ın faiz indirimlerinde geç kaldığı gerekçesiyle “çok geç” olarak nitelendirdiği Fed Başkanı Jerome Powell’a yönelik eleştirilerini sürdürdü.
Trump, beklentilerden güçlü gelen perakende satış verileri ve işsizlik maaşı başvurularının gerileme kaydetmesinin ardından sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Harika rakamlar çıktı.” ifadesini kullandı. Trump, Fed Başkanı Powell’a faizleri düşürmesi çağrısı yaptı.
Makroekonomik verilere göre, ABD’de, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), haziranda aylık bazda yüzde 0,3 ile beklentiler dahilinde, yıllık bazda yüzde 2,7 ile beklentilerin üzerinde artış gösterdi. Aylık enflasyon ocaktan, yıllık enflasyon da şubat ayından bu yana en yüksek seviyesini kaydetti.
Değişken enerji ve gıda fiyatlarını içermeyen çekirdek TÜFE de haziranda aylık yüzde 0,2 ve yıllık yüzde 2,9 artış kaydetti. Piyasa beklentisi, çekirdek enflasyonun aylık bazda yüzde 0,3 ve yıllık bazda yüzde 3 olması yönündeydi. Çekirdek TÜFE, mayısta aylık yüzde 0,1 ve yıllık yüzde 2,8 artmıştı.
Analistler, tarife kaynaklı risklerin mevcudiyetini koruduğuna dikkati çekerek, Fed’in enflasyon ve iş gücü piyasası görünümüne ilişkin daha fazla netlik elde edene kadar faiz indirimlerinde beklemede kalabileceğini kaydetti.
Enflasyon verilerinin ardından para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in eylül ayında faiz indirimine gidebileceğine yönelik beklentiler zayıflarken, bankanın yıl içinde toplam iki kez faiz indirimi yapacağı öngörüleri korunuyor.
Ülkede, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), haziranda aylık bazda değişim göstermezken, yıllık bazda yüzde 2,3 ile beklentilerin altında arttı. Yıllık üretici enflasyonu geçen yıl eylülden bu yana en düşük seviyeyi gördü.
Değişken gıda ve enerji fiyatlarını içermeyen çekirdek ÜFE de haziranda aylık bazda değişmedi, yıllık bazda yüzde 2,6 arttı.
ABD’de perakende satışlar, haziranda yüzde 0,6 ile beklentilerin üzerinde artış kaydetti. Ülkede ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı ise 12 Temmuz ile biten haftada bir önceki haftaya kıyasla 7 bin kişi azalışla 221 bin oldu. Üst üste 5 haftadır azalan ve üç ayın en düşük seviyesine inen işsizlik maaşı başvuru sayısı, piyasa beklentilerinin de altında gerçekleşti.
Öte yandan, Amerikan ekonomisindeki mevcut duruma ilişkin değerlendirmelerin yer aldığı “Bej Kitap” raporu ekonomik belirsizliğin temkinliliğe neden olduğunu ortaya koydu.
Raporda, ekonomik faaliyetin mayıs sonundan temmuz başına kadar hafif bir artış gösterdiği belirtilerek, “Belirsizliğin yüksek seyrini sürdürmesi, işletmelerin temkinli davranmaya devam etmesine katkıda bulundu.” ifadesine yer verildi.
Maliyet baskılarının gelecek aylarda yüksek kalmaya devam etmesinin beklendiği aktarılan raporda, bunun da tüketici fiyatlarının yaz sonundan itibaren daha hızlı artmaya başlaması olasılığını yükselttiği kaydedildi.
Öte yandan ABD hükümetinden ihracat lisansı için güvence aldığını ve H20 çiplerinin Çin’e satışına devam etmeyi planladığını açıklayan Nvidia’nın hisseleri haftalık bazda yüzde 4,5 değer kazanırken bu artış, Nasdaq endeksindeki yükselişe katkı yaptı.
ABD’de 3 yasa tasarısını onayladı
ABD Temsilciler Meclisi, ülkeyi “gezegenin kripto başkenti” yapma çabaları kapsamında dijital varlıklara ilişkin CLARITY olarak adlandırılan “Dijital Varlık Piyasası Netlik Yasa Tasarısı”, Kısaca GENIUS olarak bilinen “ABD Sabitcoinleri için Ulusal İnovasyonun Yönlendirilmesi ve Kurulması Yasa Tasarısı ve Merkez bankası dijital para birimlerinin (CBDC) çıkarılmasını engellemeyi amaçlayan “Anti-CBDC” yasa tasarısını onayladı.
ABD Başkanı Trump da “GENIUS” tasarısını imzaladı.
Bu gelişmelerle, haftalık bazda New York borsasında S&P 500 yüzde 0,59, Nasdaq endeksi yüzde 1,51 değer kazanırken, Dow Jones endeksi yüzde 0,07 değer kaybetti.
Haftaya pazartesi öncü göstergeler endeksi, salı Fed Başkanı Powell’ın açıklamaları, çarşamba 2. el konut satışları, perşembe haftalık işsizlik maaşı başvuruları, imalat sanayi PMI, cuma dayanıklı mal siparişleri takip edilecek.
Dolar endeksi güçlü durmaya devam ediyor
ABD ekonomisine ilişkin iyimserlikle dolar endeksi haftayı yüzde 0,6 artışla 98,48 seviyesinden tamamladı.
ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi de haftayı yatay seyirle yüzde 4,23’ten tamamladı.
Dolar endeksindeki yükselişin etkisiyle altının ons fiyatı geçen hafta yüzde 0,2 kayıpla 3 bin 350 dolara geriledi.
Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 2 düşüşle 68,6 dolara geriledi.
Avrupa’da ECB’nin faiz kararı öne çıkacak
Avrupa’da bilanço dönemi iyimserlikleri ve ABD ile ticaret anlaşması yapılmasına yönelik artan beklentilerle alış ağırlıklı bir seyir izledi.
Başkan Trump, ülkesinin olası ticaret anlaşmalarına ilişkin açıklamalarda bulunurken, Hindistan ile yeni bir ticaret anlaşmasının çok yakın olduğunu, Avrupa Birliği (AB) ile de benzer bir anlaşmanın mümkün göründüğünü söyledi.
Cuma günü Trump’ın ticaret müzakerelerinde en az yüzde 15-20 oranında gümrük vergisi için bastırdığına yönelik haberler ise Avrupa piyasalarında risk algısının devam etmesine neden oldu.
Avro Bölgesi’nde mayısta yüzde 1,9 olan yıllık Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), haziranda yüzde 2’ye ulaştı. TÜFE, haziranda aylık bazda yüzde 0,3 oldu. Piyasa beklentileri de yıllık enflasyonun haziranda yıllık yüzde 1,9, aylık yüzde 0,3 olacağı yönündeydi.
Avrupa Ekonomik Araştırmalar Merkezi’nin (ZEW), kurumsal yatırımcı ve analistlerin gelecek 6 aya ilişkin beklentilerini ölçen ZEW Ekonomik Güven Endeksi ekonomide olumlu sinyaller ve düşen faiz oranlarıyla geçen aya kıyasla 5,2 puan artarak temmuzda 52,7’ye yükseldi.
İngiltere’de enflasyon aylık yüzde 0,3, yıllık yüzde 3,6 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Ülkede, mayıs ayına ilişkin enflasyon verisi aylık yüzde 0,2, yıllık yüzde 3,4 olarak hesaplanmıştı.
Hollanda menşeli çip üretim teknolojileri firması ASML’nin geliri bu yılın ikinci çeyreğinde 2024’ün aynı dönemine kıyasla yüzde 15 artışla 7,7 milyar avroya yükseldi. Şirketin önceki yılın ikinci çeyreğinde 1,57 milyar avro olan net karı da 2025’in ikinci çeyreğinde 2,29 milyar avroya ulaştı.
Almanya Merkez Bankası (Bundesbank), ekonominin ABD gümrük tarifesi politikasının etkisiyle ikinci çeyrekte ivme kaybettiğini belirtti.
ECB’nin faiz kararı yatırımcıların odağında bulunurken, bankanın politika faizlerinde değişikliğe gitmesi beklenmiyor.
Bu gelişmelerle, geçen hafta İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,57, Almanya’da DAX endeksi yüzde 0,14 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 0,58 değer kazanırken, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,08 değer kaybetti.
Gelecek haftanın veri takviminde çarşamba Avro Bölgesinde tüketici güven endeksi, perşembe ECB’nin faiz kararı ile bölgede açıklanacak imalat sanayi ve hizmet sektörü PMI, cuma Almanya’da iş dünyası güven endeksi öne çıkacak.
Asya borsaları yükseldi
Asya borsalarında da özellikle Çin’de açıklanan makroekonomik verilerin iyi gelmesiyle risk iştahı artarken, bazı özel çip sevkiyatının Çin’e yeniden başlayabileceği yönündeki haber akışı teknoloji hisselerini destekledi.
Dünyanın piyasa değeri en yüksek şirketi Nvidia, H20 yapay zeka (AI) çiplerinin Çin’e satışına yeniden başlanacağı bildirildi.
Şirketten yapılan açıklamaya göre Nvidia Üst Yöneticisi Jensen Huang, ABD’li politika yapıcılar ve Başkan Trump ile bir araya gelerek, yönetimin yerel üretimi ve yerli yapay zeka altyapısını güçlendirme, istihdam yaratma ve Amerika’nın yapay zeka alanında dünyada lider olmasını sağlama girişimlerine verdiği desteği yineledi.
Bölgede açıklanan makroekonomik verilere göre, Çin ekonomisi 2. çeyrekte önceki çeyreğe göre yüzde 1,1, yıllık bazda da yüzde 5,2 büyürken, ülkede haziranda sanayi üretimi yıllık yüzde 6,8 artarak beklentileri aştı. Ülkede aynı ayda perakende satışlar da yıllık bazda yüzde 4,8 artış gösterse de tahminlerin altında kaldı.
Ülkenin ihracatı, haziranda yıllık bazda yüzde 5,8 ile beklentileri aşarken, ithalatı da aynı dönemde yüzde 1,1 arttı.
Japonya’da enflasyonun dirençli kalmaya devam etmesi bölge piyasalarında fiyatlamaları zorlaştırıyor. Ülkede, haziranda Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) aylık bazda yüzde 0,1 artış gösterirken, yıllık olarak yüzde 3,3 yükseldi. Çekirdek TÜFE’deki artış da yüzde 3,3 olarak kaydedildi.
Japonya’da enflasyon hala BoJ’un yüzde 2 hedefinin üzerinde bulunuyor. Japonya Maliye Bakanı Katsunobu Kato, döviz kurlarında aşırı oynaklığına karşı dikkatli olunması çağrısında bulundu.
Ayrıca ülkede 20 Temmuz’da Danışman Meclisi seçimleri yapılacak.
Çin ile ABD arasındaki ticaret anlaşmasına ilişkin haber akışı takip ediliyor. Çin Ticaret Bakanı Wang Wentao, ülkesinin ABD ile ticari bağlarını sağlıklı ve sürdürülebilir bir gelişim durumuna geri getirmek istediğini belirtti.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,69, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 2,84, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,38 ve Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,63 yükseldi.
Gelecek hafta Asya tarafında Japonya’da açıklanacak Tokyo TÜFE öne çıkacak.
Yurt içinde gözler TCMB’nin faiz kararına çevrildi
Yurt içinde geçen hafta alış ağırlıklı seyir öne çıkarken BIST 100 endeksi yüzde 0,07 değer kazanarak 10.366,16 puana yükseldi.
Dolar/TL, haftayı önceki haftalık kapanışın yüzde 0,56 üzerinde 40,3916’dan tamamladı.
Gelecek hafta pazartesi Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) piyasa katılımcıları anketi, çarşamba tüketici güven endeksi, perşembe TCMB Para Politikası Kurulu toplantısında açıklanacak faiz kararı, cuma reel kesim güven endeksi ve kapasite kullanım oranı ile uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları Moody’s ile Fitch Ratingsin beklenen Türkiye değerlendirmeleri takip edilecek.
AA Finans’ın beklenti anketine katılan ekonomistler, temmuz ayında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) politika faizini 250 baz puan indirerek yüzde 43,50’ye çekmesini bekliyor.
Ekonomistlerin yıl sonu politika faizi beklentilerinin medyanı ise yüzde 35 oldu.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.500 ve 10.600 seviyelerinin direnç, 10.300 ve 10.200 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.