NASA ve NOAA uzmanları, Kuzey Kutbu üzerindeki kutup girdabında olası bir ‘stratosferik ani ısınma’ ile güçlenen La Nina koşullarının aynı anda etkili olmasının, alışılmış kış düzenlerini bozabileceğini belirtiyor.
Soğuk hava erken gelebilir
Uzmanlara göre ‘stratosferik ani ısınma’ gerçekleşirse, kutup girdabı zayıflayarak soğuk Arktik havayı güneye doğru itebilir. Bu durum özellikle ABD’nin orta ve kuzey kesimlerinde ortalamanın altında sıcaklıklar, yoğun kar yağışları ve tehlikeli kış koşulları oluşturabilir. Etki aralığının aralık başında başlayıp ocak başına kadar sürebileceği değerlendiriliyor.
‘Stratosferik ani ısınma’ olayında stratosfer birkaç gün içinde 50-100 dereceye kadar ısınabilir ve bu ani değişim, kutup üzerindeki rüzgar döngüsünü zayıflatır veya parçalar. La Niaa ve ‘ani ısınma’ (SSW) aslında farklı atmosfer katmanlarında oluşan iki ayrı süreç, ancak birbirlerini dolaylı biçimde etkileyebilirler. Etki yönü, kışın nasıl geçeceğini belirleyen en kritik noktalardan biridir.
Türkiye için beklenti ne?
Avrupa’nın doğusu ve Balkanlar, La Nina yıllarında daha soğuk dalgalara açık oluyor.
Türkiye’de de ‘stratosferik ani ısınma’ Marmara, İç Anadolu ve Doğu Anadolu zaman zaman sert soğuklar ve bölgesel kar yağışlarıyla karşılaşabiliyor.
Eğer ani stratosfer ısınması gerçekleşirse, 2023 ve 2021’deki olaylarda olduğu gibi, Avrupa genelinde soğuk hava blokajları yaşanabiliyor.
Ne zaman netleşecek?
Atmosfer bilimcilerine göre, ani stratosfer ısınmasının gerçekleşip gerçekleşmeyeceği Kasım sonu ve Aralık başında daha belirgin hale gelecek.
La Nina etkisi ne anlama geliyor?
La Nina’nın yani Pasifik Okyanusu’nda görülen ‘soğuk evre’nin bu kış güçlenerek etkisini artırması bekleniyor.
Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) Genel Sekreteri Celeste Saulo, bu tür iklim eğilimlerinin önemini şu sözlerle özetledi:
El Nino ve La Nina dönemleri için yapılan mevsimlik tahminler, tarımdan enerjiye kadar birçok sektör için milyonlarca dolarlık ekonomik tasarruf sağlayabiliyor ve hazırlık süreçlerini güçlendirerek binlerce hayatı kurtarıyor.