Geçen ay New York’taki Sotheby’s müzayede evinde 4.3 milyon dolara satılan Mars’a ait en büyük göktaşı tartışma yarattı. 2023’te Nijer’de bulunan göktaşı, Nijer hükümeti tarafından geri isteniyor.
Nijer’in Agadez bölgesinde 16 Kasım 2023’te keşfedilen ve ‘NWA 16788’ adı verilen 24.7 kilogram ağırlığındaki taşın satışının yasal olup olmadığı sorgulanıyor. Sotheby’s yetkilileri, göktaşının tüm uluslararası prosedürlere uygun şekilde ülke dışına çıkarıldığını savunuyor. Ancak Nijer Kültür Bakanlığı bu ihracatın yasallığına dair şüphelerinin olduğunu belirterek olası yasa dışı ticaret ihtimali üzerinde durduklarını açıkladı.
Nijer, 1997’de kültürel mirası koruma yasası çıkarmıştı
Konuya ilişkin konuşan Chicago Üniversitesi’nden paleontolog Prof. Paul Sereno, “Uluslararası hukuk, bir ülkenin kültürel ya da doğal mirasının izinsiz olarak götürülmesini yasaklar. Bu artık sömürge dönemi değil” diyerek tepki gösterdi.
Nijer, 1997’de kültürel mirasını koruma yasası çıkarmış olsa da meteorlar bu kapsamda açıkça belirtilmiyor. Göktaşlarının yurt dışına çıkarılması konusunda hukuki boşluklar olan tek ülke Nijer değil. Örneğin Sahra Çölü’nde sıkça göktaşı bulunan Fas gibi ülkelerde de aynı durumlar yaşanıyor.