Google, cep telefonu üzerinden yapılan ‘deprem erken uyarı sisteminin’ 2023’te Türkiye’de meydana gelen Kahramanmaraş depremlerinde doğru bir şekilde uyaramadığını kabul etti. Depremlerin olacağı bölgelerde 35 saniyelik bir erken uyarı sağlayan bildirimlerin yerine ilk 7.8 büyüklüğündeki depremde sadece 469 “Harekete Geç” uyarısı gönderildi.
Google, BBC’ye yaptığı açıklamada yarım milyon kişiye, “hafif sarsıntı” için tasarlanmış daha düşük seviyeli bir uyarı gönderildiğini söyledi.
Söz konusu deprem erken uyarı sistemi, Android cihazlarda çalışıyor ve Google sözcüsü, “Her depremde öğrendiklerimize dayanarak sistemi geliştirmeye devam ediyoruz” dedi.
Deprem erken uyarı sistemi nasıl çalışıyor?
Google’ın Android Deprem Uyarıları (AEA) adlı sistemi, Android işletim sistemini kullanan çok sayıda cep telefonundan sarsıntıları algılayabiliyor. Depremde sarsıntılar, yeryüzüne doğru nispeten yavaş hareket ettiğinden sistem bir uyarı gönderilebiliyor.
Google’ın en kritik uyarısı, felaket sırasında kullanıcının telefonunda yüksek sesli bir alarm çalarak “Rahatsız Etmeyin” ayarını geçersiz kılan ve ekranını kapatan “Harekete Geç” uyarısıdır.
Bu uyarı, insan hayatını tehdit edebilecek daha güçlü bir sarsıntı tespit edildiğinde kullanıcılara gönderilmesi gereken uyarıdır.
Harekete Geç uyarısı, yıkıcı sarsıntı ve ilk depremin birçok kullanıcının uykuda olacağı 04:17’de meydana gelmesi nedeniyle Türkiye’de özellikle önemliydi. Yalnızca daha ciddi uyarı onları uyandırabilirdi.
Neden uyarı gitmedi?
Google araştırmacıları, “tespit algoritmalarının sınırlamaları”na atıfta bulunarak, Science dergisinde neyin yanlış gittiğinin ayrıntılarını yazdılar. İlk deprem için sistem, sarsıntıyı anlık büyüklük ölçeğinde 4,5 ile 4,9 arasında tahmin etmişti, ancak gerçekte 7,8 idi.
Aynı gün daha sonra meydana gelen ikinci büyük deprem de hafife alındı ve sistem bu sefer 8 bin 158 telefona Harekete Geç uyarıları ve yaklaşık dört milyon kullanıcıya Farkında Ol uyarıları gönderdi.
Depremden sonra Google araştırmacıları algoritmayı değiştirdi ve ilk depremi tekrar simüle etti. Bu sefer sistem, en fazla risk altında olanlara 10 milyon Harekete Geç uyarısı ve merkez üssünden daha uzakta yaşayanlara 67 milyon Farkında Ol uyarısı gönderdi.